بررسی اندیشه‌های پارادکسیکال (متناقض) در شعر ناصرخسرو

author

  • بتول کرباسی عامل دانش‌آموخته دکتری دانش‌گاه‌ آزاداسلامی ـ واحد علوم و تحقیقات تهران و عضو هیأت علمی دانش‌گاه‌ آزاد اسلامی ـ واحد خمینی شهر.
Abstract:

پارادوکس واژه‌ای اروپایی است که در دورة معاصر به مباحث ادب فارسی وارد شده‌ است و آن را «تناقض‌نمایی» و اخیراً «پادنمایی» معنی کرده‌اند و در دو زمینة شعری و فکری یا مفهومی قابل بررسی است.  آن‌چه ‌امروز بیش‌تر زیر عنوان «تناقض‌نمایی» در شعر و ادب فارسی مورد تحقیق واقع شده، زمینة شعری آن است که ذیل «بدیع معنوی» در فنون و صنایع ادبی و به عنوان یک «فنّ ادبی» یا به تعبیر امروزی‌تر، «آرایه ‌ادبی» تعریف می‌شود. امّا آن‌چه ما بدان پرداخته‌ایم از این مقوله نیست و در این زمره نمی‌گنجد. حتّی نمی‌شود آن را «تناقض نمایی» معنی کرد، بلکه باید صراحتاً آن را «تناقض» نامید. ما تناقض‌گویی‌ها و تضادهای فکری، اعتقادی، ادّعایی شاعران را در این مقاله مورد نقد و ارزیابی قرار داده‌ایم، بدین صورت که نه تنها «آرایه» یا «فنّ ادبی» محسوب نمی‌گردد، بلکه بطور کلّی از این مقوله خارج بوده و در دامنة مباحث «نقد ادبی» گنجانیده می‌شود. مباحثی که در حوزة تحقیقات ادبی ما، متأسفانه غریب مانده و کم‌تر مورد توجه قرار گرفته و بدان پرداخته شده‌ است، در صورتی‌که ‌این گونه تحقیقات، اتّفاقاً، بیش‌تر به سرمایه‌های فکری نیازمند است و نیز بیش‌تر به پویایی جریان فکر و اندیشه کمک می‌کند.  هم‌چنین موجب تحوّل و دگرگونی در بینش و نگرش شخص محقّق و نیز مخاطبان آن تحقیق می‌گردد. 

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی اندیشه های پارادکسیکال (متناقض) در شعر ناصرخسرو

پارادوکس واژه ای اروپایی است که در دوره معاصر به مباحث ادب فارسی وارد شده است و آن را «تناقض نمایی» و اخیراً «پادنمایی» معنی کرده اند و در دو زمینه شعری و فکری یا مفهومی قابل بررسی است.  آن چه امروز بیش تر زیر عنوان «تناقض نمایی» در شعر و ادب فارسی مورد تحقیق واقع شده، زمینه شعری آن است که ذیل «بدیع معنوی» در فنون و صنایع ادبی و به عنوان یک «فنّ ادبی» یا به تعبیر امروزی تر، «آرایه ادبی» تعریف می ...

full text

بررسی بوطیقای شعر تعلیمی در اشعار ناصرخسرو

ناصرخسرو از برجسته‌ترین شاعران شعر تعلیمی است که در اشعارش علاوه بر مضامین اخلاقی به اوصاف شعر و شاعر و مخاطب شعر پرداخته است و به نوعی صاحب نقد و فن شعر یا بوطیقاست. از ویژگی‌های برجسته بوطیقای او آن است که شعر را با حکمت و اندیشه‌های تعلیمی گره می‌زند و برای شاعر، شعر و مخاطب اوصافی را برمی‌شمارد که هر کدام به نوعی از منظومه فکری ـ تعلـیمی وی سـرچشمه گرفـته است. با بررسی اشعار ناصرخسرو در می‌...

full text

بررسی بوطیقای شعر تعلیمی در اشعار ناصرخسرو

ناصرخسرو از برجسته‌ترین شاعران شعر تعلیمی است که در اشعارش علاوه بر مضامین اخلاقی به اوصاف شعر و شاعر و مخاطب شعر پرداخته است و به نوعی صاحب نقد و فن شعر یا بوطیقاست. از ویژگی‌های برجسته بوطیقای او آن است که شعر را با حکمت و اندیشه‌های تعلیمی گره می‌زند و برای شاعر، شعر و مخاطب اوصافی را برمی‌شمارد که هر کدام به نوعی از منظومه فکری ـ تعلـیمی وی سـرچشمه گرفـته است. با بررسی اشعار ناصرخسرو در می‌...

full text

سبک شناسی متناقض نما در شعر حافظ

در ادبیات فارسی محور جمال‌شناسی بر شکستن هنجارها و عادت‌های زبانی در لفظ و معناست که این مهم در آرایة ادبی «متناقض­نما» خود را نشان داده‌است. متناقض­نما یا پارادوکس در شعر حافظ اغلب به صورت فنی، زیبا و البته ظریف و شگفت‌انگیز خودنمایی می‌کند. یعنی از اجتماع امور متضاد و متناقض، تصویری شگفت، هنری و زیبا خلق می‌نماید. این مقاله با هدف بررسی متناقض­نما و گونه‌های آن در شعر حافظ به نگارش درآمده است...

full text

کارکردهای متناقض واژه « باران »در شعر شفیعی کدکنی و بدرشاکرالسیّاب

شاعران معاصر برای بیان افکار فلسفی و­ اجتماعی خویش، از ابزارهای مختلفی بهره گرفتند. از مهم‌ترین و بارزترین آنها استفاده از نمادها است؛‌ یکی از نمادهای طبیعی، باران است که در شعر معاصر فارسی و عربی جلوه‌ی ویژه‌ای یافته است؛ و در شعر شفیعی‌کدکنی و بدر شاکرالسیاب، کارکرد نماد شناختی پر رنگی دارد. هر دو شاعر با استفاده از این نماد، سروده‌های سمبولیستی قابل توجهی خلق کرده‌اند و در قالب آن‌ افکار سیا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 6  issue 10

pages  172- 219

publication date 2011-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023